တပ္မေတာ္ အပစ္ရပ္ သက္တမ္းတိုးဖို႔ မေသခ်ာေတာ့

ေျမာက္ပိုင္း မဟာမိတ္ ၃ ဖြဲ႕၏ မေန႕က တဖက္သတ္ အပစ္ရပ္ေၾကညာမႈ အၿပီး နာရီပိုင္းအတြင္း ရကၡိဳင့္ တပ္မေတာ္ (AA)က ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ဘူးသီးေတာင္ရွိ တပ္မဌာနခ်ဳပ္တခုကို တိုက္ခိုက္ခဲ့သျဖင့္ ယေန႕ ေနာက္ဆုံး ျဖစ္သည့္ အပစ္ရပ္ကာလကို သက္တမ္းတိုးရန္ မေသခ်ာေတာ့ေၾကာင္း သိရသည္။

တပ္မေတာ္မွ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေဇာ္မင္းထြန္းက “အဲဒီ ၃ ဖြဲ႕ က မေန႕က ေန႕လယ္ပိုင္းမွာ အပစ္ရပ္ ေၾကညာတယ္။ ညေနပိုင္းမွာ ရခိုင္မွာ ဝင္တိုက္တယ္။ ေျပာနိုင္တာ တခုကေတာ့ ဒါနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ တခုခု ထုတ္ျပန္ ေၾကညာဖို႔ မရွိေသးဘူး။ သက္တမ္းတိုး၊ မတိုး မေျပာနိုင္ဘူး။ သက္တမ္းတိုးဖို႔လည္း မေသခ်ာဘူး”ဟု ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။

တပ္မေတာ္ဘက္မွ စစ္ေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ား ရပ္ဆိုင္းျခင္းကို ရခိုင္ေဒသမွ လြဲ၍ ေျမာက္ပိုင္းတိုင္း၊ အေရွ႕ေျမာက္တိုင္း၊ အေရွ႕ ပိုင္းတိုင္း၊ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းတိုင္းႏွင့္ ႀတိဂံတိုင္း တို႔တြင္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလက စတင္ၿပီး ၂ လ တႀကိမ္ အပစ္ရပ္ သက္တမ္း တိုးေပးခဲ့ ျခင္း ျဖစ္သည္။

ေနာက္ဆုံး သက္တမ္းတိုးမႈမွာ ၾသဂုတ္လ ၃၁ ရက္ေန႕ ေျမာက္ပိုင္း မဟာမိတ္မ်ားႏွင့္ အစိုးရတို႔ၾကား ေတြ႕ ဆုံခဲ့သည့္ က်ိဳင္းတုံ ေဆြးေႏြးပြဲ အၿပီးတြင္ ယင္းရလဒ္အေပၚ မူတည္၍ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ ၂၁ ရက္ေန႕အထိ ျဖစ္ သည္။

တပ္မေတာ္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲမႈသည္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၂၁ ရက္မွ ဧၿပီလ ၃၀ ရက္အထိ စတင္ ေၾကညာၿပီး ေနာက္ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၃၀ ရက္ အထိ တႀကိမ္၊ ၾသဂုတ္လ ၃၁ ရက္အထိ တႀကိမ္၊ ယခု စက္တင္ဘာလ ၂၁ ရက္ အထိ တႀကိမ္ ၃ ႀကိမ္ ေျမာက္ သက္တမ္း တိုးထားသည္။

တပ္မေတာ္၏ ယခုကဲ့သို႔ သက္တမ္း မတိုးမႈအေပၚ TNLA သို႔ ဧရာဝတီက ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းရာ တပ္မေတာ္၏ တရားဝင္ ထုတ္ျပန္ခ်က္ ေတြ႕ျမင္ရမွသာ သေဘာထား ေပးနိုင္မည္ဟု ယင္းအဖြဲ႕မွ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ တာဘုန္းေက်ာ္က တုန႔္ျပန္သည္။

ကခ်င္ လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္(KIA)၊ TNLA၊ ျမန္မာ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကရက္တစ္ မဟာမိတ္ တပ္မေတာ္ (MNDAA)၊ ရကၡိဳင္တပ္မေတာ္တို႔ (AA)တို႔ ၿပီးခဲ့သည့္ စက္တင္ဘာ ၁၇ ရက္ေန႕က က်ိဳင္းတုံၿမိဳ႕တြင္ ေတြ႕ ဆုံခဲ့ေသာ္လည္း တိုက္ပြဲမ်ား ရပ္တန႔္ေရး ဆက္လက္ ေဆြးေႏြးမည္ဟု သေဘာတူညီမႈမွ အပ သိသာတိုးတက္သည့္ ေဆြးေႏြးပြဲ ရလဒ္မ်ား မထြက္ေပၚခဲ့ေပ။

တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္႐ုံးက ပဏာမ အပစ္ရပ္ စာခ်ဳပ္ (Bilateral Agreement) ႏွင့္ တနိုင္ငံလုံး ပစ္ခတ္ တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရး သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ (NCA) လက္မွတ္ မထိုးရေသးသည့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ ညွိႏွိုင္း ေဆြးေႏြးရန္ အပစ္ရပ္ကာလကို သက္တမ္း တိုးေပးေနျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း တပ္မေတာ္မွ ေျပာေရး ဆိုခြင့္ရွိသူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ စိုးနိုင္ဦးက မီဒီယာမ်ားသို႔ ေျပာဆိုထားသည္။

ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေကာ္မရွင္တြင္ အႀကံေပးအျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သူ ေဒါက္တာ မင္းေဇာ္ဦးက “အပစ္ရပ္ သက္တမ္း တိုးတာ၊ မတိုးတာထက္ ေျမျပင္မွာ ၂ ဖက္ တပ္ေတြ ဘယ္လို လုပ္ေဆာင္မလဲ ဆိုတဲ့ အေပၚမွာ အေျခခံလိမ့္မယ္။ ဥပမာ က်ေနာ္တို႔ ကခ်င္ျပည္နယ္ မွာဆိုရင္ ႏွစ္ဖက္ တရားဝင္ အပစ္ အခတ္ ရပ္စဲေရးက ဘာမွ မရွိဘူး။ ဒီတႏွစ္လုံးမွာ တပ္မေတာ္နဲ႕ KIA ၾကား တိုက္ပြဲေတြ မရွိဘူး။ ဒါက ၂ ဖက္လုံးက တပ္ေတြ အေပၚမွာ အမ်ားႀကီး မူတည္တယ္”ဟု ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။

တပ္မေတာ္ႏွင့္ ေျမာက္ပိုင္း မဟာမိတ္ ၂ ဖက္စလုံးက အပစ္အလခတ္ ရပ္စဲေၾကာင္း ေၾကညာၾက ေသာ္လည္း ႁခြင္းခ်က္မ်ား ပါဝင္ေနရာ ယင္းႁခြင္းခ်က္မ်ားေၾကာင့္ တိုက္ပြဲ အခ်ိန္မေ႐ြး ျဖစ္နိုင္သည့္ သေဘာ ျဖစ္ေနေၾကာင္း၊ နယ္ေျမ တိတိက်က် မရွိသည့္ အေပၚတြင္ တပ္မ်ား လႈပ္ရွားပါကလည္း ထိေတြ႕ တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္နိုင္ေၾကာင္း ၎က သုံးသပ္သည္။

၎က ဆက္၍ “တိုက္ပြဲေတြ လုံးဝ ရပ္သြားဖို႔ ဆိုရင္ေတာ့ ၂ ဖက္ တပ္ေတြက ဘယ္ေနရာမွာ ဘယ္လို ေနမယ္။ တဖက္နဲ႕တဖက္ ဘယ္လို Communication ဘယ္လို လုပ္မလဲ။ တဖက္နဲ႕ တဖက္ ဆက္သြယ္ၿပီး ဘယ္လို လုပ္မလဲ ဆိုတာမ်ိဳး တိတိက်က် ရွိမွ ျဖစ္ မွာ။ ဒါေပမယ့္ ဒီလို အေျခအေနမ်ိဳး ေတြမွာေတာ့ စစ္ဆင္ေရး အႀကီးႀကီးေတြေတာ့ လုပ္မယ္ မထင္ေတာ့ဘူး။ သက္တမ္း မတိုးဘူး ဆိုရင္ေတာင္မွ လက္ရွိ အေနအထား အတိုင္း ပိုေနၿမဲ၊ က်ားေနၿမဲ အေနအထားေလာက္ပဲ လုပ္ေကာင္း၊ လုပ္လိ့မ္မယ္”ဟု ေျပာသည္။

ရခိုင္အမ်ိဳးသား ပါတီမွ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေဖသန္းက“နဂိုကတည္းက ရခိုင္ျပည္ နယ္မွာ စစ္ပြဲေတြ ရပ္ထားတာ မဟုတ္ဘူး။ စစ္တိုင္း ၅ ခု မွာပဲ တိုးေနတာ။ အဲဒီအေၾကာင္းျပခ်က္ ေၾကာင့္ ဆိုရင္လည္းပဲ မူလ စစ္တိုင္း ၅ တိုင္းပဲ တိုးလို႔ ရတာပဲ။ ရခိုင္ျပည္နယ္ကို တိုးပါမယ္လို႔ သူတို႔ တခါမွ မေျပာဖူးဘူး။ သူတို႔ မတိုးခ်င္လို႔ မတိုးတာပဲ ျဖစ္လိမ့္မယ္”ဟု ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။

တပ္မေတာ္ႏွင့္ ေျမာက္ပိုင္း မဟာမိတ္မ်ားၾကား ျဖစ္ပြားလ်က္ရွိသည့္ တိုက္ပြဲမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၂ ဖက္စလုံး ပါဝင္ေသာ အပစ္ အခတ္ရပ္စဲေရး ေစာင့္ၾကည့္မႈ ေကာ္မတီတခု ရွိရန္ လိုအပ္ေနၿပီ ျဖစ္ ေၾကာင္း ေျမာက္ပိုင္း မဟာမိတ္မ်ားဘက္က စက္တင္ဘာလ ၁၆ ရက္ေန႕တြင္ ဧရာဝတီသို႔ ေျပာဆိုထားသည္။

၎တို႔ဆိုလိုသည့္ အပစ္ရပ္စဲေရး ေကာ္မတီဆိုသည္မွာ တနိုင္ငံလုံး ပစ္ခတ္ တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ (NCA) လက္ မွတ္ေရးထိုးၿပီးမွသာ နိုင္ငံေရးသေဘာအရ စဥ္းစားရမည့္ကိစၥတခု ျဖစ္သည္ဟု သိရေသာ္လည္း တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ေနဆဲအခ်ိန္တြင္ ေျမာက္ပိုင္း မဟာမိတ္မ်ားက ယခုလို စတင္ ေတာင္းဆိုခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ေျမာက္ပိုင္း မဟာမိတ္ ၄ ဖြဲ႕အနက္ TNLA၊ MNDAA၊ AA တို႔ ၃ ဖြဲ႕သည္ ျပင္ဦးလြင္ရွိ တပ္မေတာ္ နည္းပညာ တကၠသိုလ္ႏွင့္ တိုးဂိတ္ အပါအဝင္ ေနာင္ခ်ိဳ တိုးဂိတ္၊ မူးယစ္ေဆးဝါးဂိတ္၊ ရဲစခန္းႏွင့္ ၿမိဳ႕ေရွာင္လမ္း တိုးဂိတ္ စသည့္ ေနရာ ၆ ေနရာကို ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ ၾသ ဂုတ္လ ၁၅ ရက္က တၿပိဳင္တည္း တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကသည္။

ယင္းတိုက္ခိုက္ခံရမႈၿပီးေနာက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲသို႔ လာေရာက္ပါက ႀကိဳဆိုမည္ ျဖစ္သကဲ့သို႔ တိုက္ပြဲမ်ား ဆက္တိုက္လိုပါက တပ္မေတာ္ အေနျဖင့္ အဆင္သင့္ေၾကာင္း တပ္မေတာ္မွ ေျပာခြင့္ရသူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ စိုးနိုင္ဦးက တုန႔္ျပန္ခဲ့သည္။

၂ ဖက္တိုက္ပြဲမ်ားအတြင္း အရပ္သား ေသဆုံးမႈမ်ား၊ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္၊ အေဆာက္အဦမ်ား ပ်က္စီး ဆုံးရႈံးမႈမ်ား အမ်ားအျပား ရွိခဲ့ၿပီး ၂ ဖက္စလုံးက ၎တို႔၏ လက္ခ်က္ဟု ဝန္ခံ ေျပာဆိုခဲ့ျခင္း မရွိေပ။

လက္ရွိအခ်ိန္အထိလည္း တပ္မေတာ္မွ အပစ္ကာလ သက္တမ္း ေၾကညာျခင္းမ်ိဳးကို မေတြ႕ရေပ။

Credit - Irrawaddy