ခ်ိဳးျဖဴငွက္ႏွစ္ေကာင္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆုိင္ ပ်ံသန္းေနဟန္ ႐ုပ္ပုံပါသည့္ အျပာေရာင္ပိတ္ ကားစေပၚတြင္ အျဖဴေရာင္စာလုံးျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲဟု ေရးသားထားသည္။
ပိတ္ကားေရွ႕၌ စီတန္းခ် ထားသည့္ အျဖဴေရာင္ခုံတန္းရွည္ တြင္မူ ၿငိမ္းခ်မ္းျခင္း၏ ဆန္႔က်င္ ဘက္စစ္ေရးပဋိပကၡ၌ အဓိကပါဝင္ပတ္သက္ေနသည့္ လက္ နက္ကုိင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ တာဝန္ရွိ သူမ်ား မ်က္ႏွာခ်င္းဆုိင္ ေနရာယူထားသည္။
စက္တင္ဘာ ၁၇ ရက္ နံနက္ က ရွမ္းျပည္နယ္အေရွ႕ပုိင္း က်ိဳင္းတုံၿမိဳ႕တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ အစိုးရ၊တပ္မေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္မ်ား ႏွင့္ ကခ်င္အဖြဲ႕ (KIO/KIA)၊တအာင္းအဖြဲ႕ (TNLA)၊ ကုိးကန္႔ အဖြဲ႕(MNDAA)၊ ရခုိင္အဖြဲ႕ (AA) တုိ႔၏ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ေဆြးေႏြးပြဲ၌ ျဖစ္သည္။
‘‘ဒီေဆြးေႏြးပြဲ ရလဒ္ မေကာင္းဘူးဆုိရင္ အလားအလာက နည္းနည္းေလးစုိးရိမ္ရတယ္’’ ဟု သမၼတ႐ုံး ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ဦးေဇာ္ေဌးက ေဆြးေႏြးပြဲမတုိင္မီ ေလးရက္အလုိ စက္တင္ဘာ ၁၃ရက္က သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ ေျပာၾကားထား၍ က်ိဳင္းတုံေဆြး ေႏြးပြဲရလဒ္သည္ စိတ္ဝင္စားဖြယ္ ရာျဖစ္သည္။
စက္တင္ဘာ ၂၁ ရက္တြင္ ကုန္ဆုံးမည့္ တပ္မေတာ္၏ အပစ္ရပ္ေၾကညာမႈ သက္တမ္းတုိး၊ မတုိးမွာလည္း က်ိဳင္းတုံေဆြးေႏြးပြဲအေပၚ မူတည္ေန၍ ေဆြးေႏြးပြဲ အေပၚ အေလးထားေၾကာင္း ဦးေဇာ္ေဌးက ဆုိပါသည္။
ေဆြးေႏြးပြဲသုိ႔ အမ်ိဳးသားျပန္ လည္သင့္ျမတ္ေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဗဟိုဌာန (NRPC) ဒုဥကၠ႒ျပည္ေထာင္စု ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ ဦးထြန္းထြန္းဦး၊ တပ္မေတာ္ ေဆြးေႏြးညိႇ ႏႈိင္းေရးအဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္
ဒုတိယဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ရာျပည့္၊ ဒုတိယဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး မင္းေနာင္၊ ဒုတိယဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး တင္ေမာင္ဝင္း၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္ ဒုဥကၠ႒ ဦးသိန္းေဇာ္၊ ေကာ္မရွင္ အတြင္းေရးမွဴး ဒုတိယဗုိလ္ခ်ဳပ္ ႀကီး ခင္ေဇာ္ဦး(ၿငိမ္း)၊ ဦးေဇာ္ေဌး စသည့္ကုိယ္စားလွယ္မ်ား တက္ ေရာက္ခဲ့သည္။
အစုိးရ ႏွင့္ ေျမာက္ပုိင္းေလးဖြဲ႕တုိ႔၏ ေဆြးေႏြးေရးျဖစ္စဥ္မ်ား တြင္ NRPC ဒုဥကၠ႒ႏွင့္ တပ္ မေတာ္ေဆြးေႏြး ညိႇႏႈိင္းေရးအဖြဲ႕ မွ အဆင့္ျမင့္အရာရွိႀကီးမ်ား ပထမဆုံးအႀကိမ္ တက္ေရာက္ သည့္ ေဆြးေႏြးပြဲျဖစ္သည္။ တပ္ မေတာ္က အပစ္ရပ္ေၾကညာမႈ စတင္သည့္ ၂၀၁၈ ဒီဇင္ဘာ ၂၁ ရက္ေနာက္ပုိင္း အစိုးရႏွင့္ ေျမာက္ပုိင္းေလးဖြဲ႕သည္ ဧၿပီ ၃၀ ရက္ တြင္ မူဆယ္၊ ဇြန္လ ၃၀ ရက္တြင္မုိင္းလား၊ ၾသဂုတ္ ၃၁ ရက္တြင္ က်ိဳင္းတုံၿမိဳ႕၌ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးခဲ့ ရာ ထုိစဥ္က ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္ မရွင္ ဒုဥကၠ႒ႏွင့္ ေကာ္မရွင္ အ တြင္းေရးမွဴးတုိ႔သာ အဓိက ပါဝင္ ခဲ့သည္။
‘‘အစုိးရ တပ္မေတာ္ ဘက္က ဒီေဆြးေႏြးပြဲအေပၚမွာ အားထည့္ အာ႐ုံစုိက္ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္’’ဟု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္အႀကံေပး ဦးလွေမာင္ေရႊက က်ိဳင္းတံုေဆြးေႏြးပြဲ တြင္ အစိုးရ၊ တပ္မေတာ္ အဆင့္ျမင့္ကုိယ္စားလွယ္မ်ား တက္ေရာက္လာျခင္းအေပၚ မွတ္ခ်က္ ျပဳသည္။
ေျမာက္ပိုင္းလက္နက္ကုိင္ ေလးဖြဲ႕ဘက္ကလည္း သက္ဆုိင္ရာအဖြဲ႕မ်ား၏ အေထြေထြအ တြင္းေရးမွဴးမ်ား၊ ဒုတိယစစ္ဦးစီး ခ်ဳပ္အဆင့္ရွိ ထိပ္ပိုင္းတာဝန္ရွိသူ မ်ား ပါဝင္သည္။
ေျမာက္ပုိင္းလက္နက္ကုိင္ ေလးဖြဲ႕ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားသည္ စက္တင္ဘာ ၁၇ ရက္ နံနက္အေစာပုိင္းတြင္ မုိင္းလားအဖြဲ႕ (NDAA) နယ္ေျမ မုိင္းလားၿမိဳ႕မွက်ဳိင္းတုံၿမိဳ႕သုိ႔ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ မ်ားျဖင့္ လာေရာက္ရာ နံနက္ ၉ နာရီခန္႔တြင္ ေဆြးေႏြးပြဲက်င္းပရာ Amazing Kengtong ဟုိတယ္သို႔ ေရာက္ရွိလာသည္။
နံနက္ ၁၀ နာရီတြင္ ေဆြးေႏြးပြဲစတင္ရာ တစ္နာရီခန္႔အၾကာ တြင္ ေျမာက္ပုိင္းေလးဖြဲ႕ ကုိယ္စားလွယ္အားလုံး ေဆြးေႏြးပြဲခန္းမ အျပင္ဘက္သို႔ ထြက္လာၾက သည္။
‘‘သူတုိ႔ အခ်င္းခ်င္းတုိင္ပင္ဖုိ႔ ခဏနားလုိက္တာ’’ဟု ကုိယ္စား လွယ္တစ္ဦးက ေျပာသည္။
ေျမာက္ပုိင္းေလးဖြဲ႕သည္ အ စည္းအေ၀းခန္းမတစ္ခုတြင္ ၁၅မိနစ္ၾကာ သီးသန္႔ေဆြးေႏြးၿပီး ေနာက္ အစိုးရ၊ တပ္မေတာ္ကုိယ္စားလွယ္မ်ားရွိရာ ခန္းမသုိ႔ ျပန္ လည္ဝင္ေရာက္သြားသည္။
‘‘အေျခအေနက ေနသာပါတယ္။ ေကာင္းကင္ျပာျပာျမင္ရ တယ္’’ဟု KIA ဒုတိယစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေခါင္လြန္းက ၎အား အေျခအေနေကာင္းလားဟု ေမး ျမန္းသူတစ္ဦး၏ ေမးခြန္းကို ရယ္ ေမာရင္း တုံ႔ျပန္သည္။
KIA ဒုစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္၏ ေျပာစကားအေပၚ မူတည္ၿပီး ေဆြးေႏြးပြဲအေျခအေန ေကာင္း၊ မေကာင္း ခန္႔မွန္းရန္ ခက္ခဲလွသည္။ ေန႔လယ္ပုိင္း ထမင္းစားနားၿပီးခ်ိန္ တြင္ ေဆြးေႏြးပြဲ ခ်က္ခ်င္းမစတင္ ႏုိင္ျခင္းက အခက္အခဲတစ္စုံတစ္ ရာ ျဖစ္ေပၚေနျခင္းကို သတိျပဳမိ ႏုိင္သည္။ ေျမာက္ပုိင္းလက္နက္ ကုိင္ေလးဖြဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား သီးသန္႔အစည္းအေဝးထပ္မံ ျပဳ လုပ္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
‘‘ရာသီဥတုက ျမဴေတြဆုိင္း ေနတယ္၊ ႏွင္းမကြဲေသးဘူး’’ဟု ေဆြးေႏြးေရးကုိယ္စားလွယ္တစ္ ဦးက ဖြင့္ဟ သည္။ မုိးေလကင္းၿပီး ရာသီဥတု သာယာေနခ်ိန္တြင္ ထုိ သုိ႔ေသာစကားက ေဆြးေႏြးပြဲ အ ခက္အခဲကို မီးေမာင္းထုိးျပေန သည္။
အစိုးရ ကုိယ္စားလွယ္အခ်ိဳ႕ ႏွင့္ KIA ဒုစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္တုိ႔ ဟုိတယ္ျမက္ခင္းျပင္တြင္ စုဖြဲ႕စကားေျပာ ဆုိေနသည္လည္း ေတြ႕ရသည္။
ေန႔လယ္ ၁ နာရီခန္႔မွ အစျပဳသည့္ ေျမာက္ပုိင္းလက္နက္ ကုိင္ေလးဖြဲ႕၏ ဒုတိယအႀကိမ္သီးသန္႔အစည္းအေဝးသည္ အခ်ိန္ တစ္နာရီခြဲေက်ာ္ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီး အစိုးရ၊ တပ္မေတာ္ကုိယ္စား လွယ္မ်ားရွိရာ ခန္းမဆီသုိ႔ မြန္းလြဲ ၂ နာရီ မိနစ္ ၄၀ ခန္႔မွ ဝင္ ေရာက္သြားသည္။
ထုိ႔ေနာက္ သုံးနာရီခန္႔ အၾကာ ညေန ၅ နာရီခြဲတြင္ ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ေခတၱရပ္နားခဲ့ရသည့္ က်ိဳင္းတုံေဆြးေႏြးပြဲ အဆုံးသတ္ခဲ့ သည္။
ခုနစ္နာရီေက်ာ္ ၾကာျမင့္ခဲ့ သည့္ က်ိဳင္းတုံေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ေဆြးေႏြးခဲ့သည့္ အေၾကာင္းအရာခုနစ္ခ်က္ကို အစည္းအေဝးမွတ္တမ္းအျဖစ္ သေဘာတူလက္မွတ္ ေရးထုိးခဲ့ေၾကာင္း ဦးေဇာ္ေဌးက ေျပာသည္။
အစည္းအေဝး မွတ္တမ္းကို NRPC ဒုဥကၠ႒ ဦးထြန္းထြန္းဦးႏွင့္ ေျမာက္ပုိင္းလက္နက္ကုိင္ေလး ဖြဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မ်ား လက္မွတ္ ေရးထုိးခဲ့သည္ဟု ၎က ဆုိ သည္။
မွတ္တမ္းပါ အေၾကာင္းအရာမ်ားမွာ Bilateral အပစ္ရပ္စဲ ေရး လက္မွတ္ေရးထုိးရန္၊ လက္ရွိ ျဖစ္ပြားေနသည့္ တုိက္ပြဲမ်ား ရပ္တန္႔ေရး ေဆာင္ရြက္ရန္၊ တုိက္ပြဲေရွာင္ျပည္သူမ်ားကိစၥ၊ တပ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ႏွစ္ဖက္လုိက္နာရမည့္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း သတ္မွတ္ ခ်က္မ်ားကို တပ္မေတာ္ကုိယ္စား လွယ္အဖြဲ႕ႏွင့္ ဆက္လက္ေဆြး ေႏြးရန္၊ ဆက္သြယ္ေရးစနစ္ႏွင့္ ဆက္ဆံေရး႐ုံးမ်ားထားရွိရန္၊ ယုံၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ေရး ႏွစ္ ဖက္ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ အေရးယူ ျခင္းဆုိင္ရာ ကိစၥမ်ား ေျဖရွင္းရန္၊ NCA ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ႏွစ္ဖက္ လက္ခံႏုိင္မည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ေဖာ္ ေဆာင္ရန္၊ ပစ္ခတ္တုိက္ခုိက္မႈ ခုိင္မာေရးအတြက္ ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္း ေျဖရွင္းေပးမည့္ ႏွစ္ဖက္သေဘာ တူလက္ခံသည့္စနစ္ (သို႔မဟုတ္) ယႏၲရားေဖာ္ေဆာင္ရန္တုိ႔ ျဖစ္ သည္။
အဆုိပါ အစည္းအေဝး မွတ္တမ္းပါအခ်က္မ်ားသည္ Bi-lateral အပစ္ရပ္စဲေရး လက္ မွတ္ထုိးရာတြင္ ပါဝင္မည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားျဖစ္သည္ဟု ဦးေဇာ္ေဌးက ေျပာသည္။
‘‘ဒီကေန႔ ေဆြးေႏြးလုိက္တဲ့ သေဘာတူညီခ်က္အေပၚမွာ သူ႕အဖြဲ႕အစည္းအလုိက္ အဖြဲ႕အ စည္းအလုိက္ ျပန္သတင္းပို႔ရ မယ္လုိ႔ ေျပာတယ္။ အဲဒါၿပီးမွေနာက္တစ္ႀကိမ္ ဘယ္အဆင့္ ေရာက္မယ္ဆုိတာ ျပန္ညိႇရမယ္’’ ဟု ၎က ဆုိသည္။
TNLA အေထြေထြအတြင္း ေရးမွဴး ဗုိလ္မွဴးခ်ဳပ္ တာဘုန္း ေက်ာ္က ေဆြးေႏြးပြဲအတြင္း အ ႀကိတ္အနယ္ေဆြးေႏြးမႈမ်ားရွိခဲ့ ေသာ္လည္း တုိက္ပြဲမ်ား လက္ေတြ႕က်က် ရပ္ဆုိင္းေရး အေျဖ မရခဲ့ဟု ေျပာသည္။
ေအာက္တုိဘာတြင္ ထပ္မံ ျပဳလုပ္ရန္ ခ်ိန္းဆုိထားသည့္ ေဆြးေႏြးပြဲ၌ ပိုမုိတိက်သည့္ ျပင္ဆင္မႈ မ်ား ေဆာင္ရြက္ရန္လုိအပ္သည္ ဟု ၎က ဆုိသည္။
အစည္းအေဝး က်င္းပေန ခ်ိန္အတြင္း ရခုိင္ႏွင့္ ရွမ္းေျမာက္ တြင္ တုိက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားေနျခင္းက ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား မေအာင္ျမင္ ေသးသည္ကို ေဖာ္ၫႊန္းေန ေၾကာင္း တာဘုန္းေက်ာ္က ေျပာ သည္။
သုိ႔ရာတြင္ တပ္မေတာ္ကုိယ္ စားလွယ္မ်ား ပထမဆုံးအႀကိမ္ တက္ေရာက္ခဲ့၍ေဆြးေႏြးပြဲထူး ျခားမႈရွိခဲ့သည္ဟု ၎က ဆုိ သည္။
‘‘NRPC က တပ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ ေခါင္းေဆာင္ ေတြ တက္လာေတာ့ ႏွစ္ဖက္ ေခါင္းေဆာင္က စဥ္းစားတဲ့ဟာ ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေျပာၾကားခြင့္ရတဲ့အတြက္ ေအာက္ ေျခမွာ လက္နက္ႀကီးေတြ၊ ေလယာဥ္ေတြနဲ႔ ပစ္ေနသလုိ ဒီအေပၚမွာလည္း အျမင္ေတြကို ဖလွယ္ ခြင့္ရတဲ့အတြက္ ကြၽန္ေတာ္ထင္ တယ္။ စစ္ကို ခ်ဳပ္ၿငိမ္းႏုိင္ဖုိ႔ ဒါကအစျဖစ္ႏုိင္တယ္။ အေျခခံေကာင္းေတြ စဥ္းစားမႈေတြရွိလာ မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္’’ဟု တာဘုန္းေက်ာ္က ေျပာသည္။
ေဆြးေႏြးပြဲ ေရွ႕ဆက္ရန္ ခက္ခဲသည့္ အေျခအေနကို ေက်ာ္လႊားႏုိင္ခဲ့ျခင္းႏွင့္ အစည္းအေ၀း မွတ္တမ္း သေဘာတူညီခ်က္ ရရွိခဲ့ျခင္းတုိ႔က စက္တင္ဘာ ၂၁ ရက္ တြင္ ကုန္ဆုံးမည့္ တပ္မေတာ္၏ အပစ္ရပ္ေၾကညာမႈကုိ ထပ္မံသက္တမ္းတုိးမည္ဟု အျပဳ သေဘာျမင္ေၾကာင္း ဦးေဇာ္ေဌး က ဆုိသည္။
‘‘အခု ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ရာျပည့္ ဦးေဆာင္တဲ့ တပ္မေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ကလည္း ျပန္သြားရင္ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ဆီကို သတင္းပို႔မွာ ျဖစ္ တယ္။ အဲဒီအေပၚမွာ မူတည္ၿပီး လူႀကီးေတြ စဥ္းစားမွာပါ’’ဟု သမၼတ႐ုံး ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူက က်ိဳင္းတုံ ေဆြးေႏြးပြဲရလဒ္ကို သတင္းစကားပါးသည္။