 |
| Standard Gauge ရထားလမ္း |
ကင္ညာႏိုင္ငံမွာ ၂၀၁၄ က တရုတ္နဲ႔ ကန္ထရိုက္စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ၿပီး Standard Gauge ရထားလမ္း တည္ေဆာက္လိုက္တာဟာ ကင္ညာႏိုင္ငံရဲ့ မဟာဗ်ဴဟာက် ပိုင္ဆုိင္မႈေတြ အႏၱရာယ္တြင္းထဲေရာက္ေအာင္ ကင္ညာထိပ္တန္းအရာရွိေတြက တြန္းပို႔္္သလို ျဖစ္ေနတယ္လို႔ နံမယ္ႀကီး ကင္ညာသတင္းစာထဲမွာ ေဖၚျပပါတယ္။
ဒီလို တရုတ္ရဲ့ ခါးပတ္လမ္း စီမံကိန္းနဲ႔ ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမႈ လုပ္ေနတဲ့ထဲမွာ ျမန္မာကလည္း အေနာက္ေတာင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေက်ာက္ျဖဴကေန တရုတ္ေတာင္ပိုင္း ယူနန္နယ္အထိေပါက္တဲ့ ေရနံပိုက္လုိင္း အပါအဝင္ တျခားရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံတဲ့ စီမံကိန္းေတြလည္း အမ်ားအျပားရွိေနတာပါ။ ကင္ညာက တရုတ္ေခ်းေငြနဲ႔ တည္ေဆာက္တဲ့ ရထားလမ္းရဲ့ အေျခေနကို VOA သတင္းေထာက္ Salem Solomon က တင္ျပထားပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ေဒၚခင္မ်ိဳးသက္က ေျပာျပေပးမွာပါ။
သာယာတဲ့ ကင္ညာ အမ်ိဳးသားဥယာဥ္ေတြကို ျဖတ္ၿပီး ေဆာက္လုပ္ထားတဲ့ Standard Gauge ရထားလမ္းဟာ ကင္ညာမွာ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီး ေနာက္ပိုင္း အႀကီးဆံုးအေျခခံ အေဆာက္အအံု စီမံကိန္းတခု ျဖစ္တဲ့အတြက္ တိုးတက္မႈျပတဲ့ လကၡဏာတခုလို ျမင္ၾကပါတယ္။
ဒီရထားလမ္းဟာ ကင္ညာ ေရရွည္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္ အေထာက္ကူရတယ္လို႔ The Next Factory of the world စာအုပ္ေရးသူ Irene Sun ကေျပာပါတယ္။
“Standard Gauge ရထားလမ္းဟာ တကယ့္အေျပာင္းအလဲကို ျဖစ္ေစတာပါ။ အခုဒီရထားလမ္းရွိေနတဲ့အတြက္ တဖက္ကေန ေနာက္တျခား တဖက္ကို ၅ နာရီ အတြင္းမွာပဲ ေရာက္သြားႏိုင္ပါၿပီ။”
ဒီရထားလမ္းဟာ ကင္ညာရဲ့ ၿမိဳ႕ႀကီး ၂ ၿမိဳ႕ျဖစ္တဲ့ Nairobi နဲ႔ Mombasa ကို ဆက္ေပးထားတာျဖစ္ၿပီး ဒီရထားလမ္း မရွိခင္တုန္းက လမ္းေတြက သိပ္ဆိုးၿပီး ဆယ္နာရီ ၁၅ နာရီေလာက္ သြားရတာပါ။
“ဒါဟာ လူေတြရဲ့ သြားလာေရးအတြက္ လံုးဝအေျပာင္းအလဲႀကီးုျဖစ္သလို ဒီ့ထက္ပိုတာက ကုန္စည္ကူးသန္းေရး အတြက္ ပိုအေရးပါမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္”
ဒါေပမယ့္ ကင္ညာက Daily Nation လြတ္လပ္တဲ့သတင္းစာႀကီး ကေတာ့ ဒီစီမံကိန္းမွာ ဖံုးကြယ္ထားတဲ့ စားရိတ္ေတြ ရွိႏိုင္ေၾကာင္းနဲ႔ ရထားလမ္းေဆာက္ဖို႔ တရုတ္ဆီက အေမရိကန္ေဒၚလာ ဘီလ်ံေပါင္းမ်ားစြာ ေခ်းယူတာဟာ ကင္ညာရဲ့ အခ်ဳပ္အခ်ာ အာဏာ ပိုင္ဆိုင္မႈနဲ႔ သယံဇာတေတြ အတြက္ အႏၱရာယ္ရွိႏုိင္တယ္လို႔ ေထာက္ျပပါတယ္။
ကင္ညာအစိုးရနဲ႔ တရုတ္ သြင္းကုန္ထုက္ကုန္ဘဏ္ တို႔ၾကား ၂၀၁၄ တုန္းက ခ်ဳပ္ဆိုတဲ့စာခ်ဳပ္ထဲက အခ်က္လက္ေတြဟာ ဇန္နဝါရီလ အေစာပိုင္းမွာ ထြက္ေပၚလာခဲ့တာျဖစ္ၿပီး တရုတ္ရဲ့ ဒီစီမံကိန္းဆိုင္ရာ သေဘာတူညီခ်က္ေတြနဲ႔ ဘယ္လိုပံုစံနဲ႔ ေခ်းေငြခ်ထားတယ္ ဆိုတာေတြဟာ တကယ့္ ထိပ္တန္းလွ်ိဳ႕ဝွက္ျဖစ္ေနပါတယ္။
The Nation သတင္းကေတာ့ စာခ်ဳပ္မိတၱဳကို သူတုိ႔ရခဲ့ၿပီး အဲဒီထဲမွာ တကယ္လို႔ ေခ်းေငြျပန္မဆပ္ႏိုင္ရင္ ကင္ညာရဲ့ ပိုင္ဆိုင္မႈေတြနဲ႔ ျပန္ဆပ္ရမယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္အတြက္ စိုးရိမ္မႈေတြ တိုးရေၾကာင္းေျပာပါတယ္။ ေငြေခ်းသူ ကင္ညာ ဒါမွမဟုတ္ ကင္ညာရဲ့ ဘယ္ပိုင္ဆိုင္မႈမဆို အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္ဆိုင္မႈျဖစ္တယ္ဆိုၿပီး ခ်န္ထားခြင့္ မရွိဘူး ဆိုတဲ့ စာပိုဒ္ပါေနတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
စာခ်ဳပ္ထဲမွာ ရထားလမ္း တည္ေဆာက္မႈနဲ႔ ရထားေျပးဆြဲမႈမွာ တရုတ္ကုန္ပစၥည္း၊ နည္းပညာနဲ႔ ဝန္ေဆာင္မႈကို သံုးရမယ္လို႔လည္း အတိအက် ညႊန္းဆိုထားသလို တရုတ္အစိုးရရဲ့ တရားဝင္ခြင့္ျပဳစာမပါပဲ စာခ်ဳပ္ထဲက အခ်က္လက္ေတြကို ကင္ညာအစိုးရက ထုတ္ေျပာခြင့္ မရွိေၾကာင္းလည္း တားျမစ္ထားတာပါ။
ဒါ့အျပင္ တရုတ္ဟာ ေၾကြးပိေအာင္လုပ္တဲ့ နည္းကို သံုးေနတယ္လို႔ ေဝဖန္မႈေတြ အတြက္ ခိုင္မာဆံုး အခ်က္အလက္တခ်ိဳ႕ကိုလည္း ေကာက္ႏႈတ္ေဖၚျပထားၿပီး တကယ္လို႔ တရုတ္ေခ်းေငြျပန္မဆပ္ႏုိင္ရင္ ေငြေခ်းယူတဲ့ ႏိုင္ငံေတြက သူတို႔ရဲ့ ေျမ၊ တြင္းထြက္ ဒါမွမဟုတ္ မဟာဗ်ဴဟာက် ပိုင္ဆိုင္မႈေတြ သူ႔ကို လႊဲေျပာင္းေပးဖို႔ အတင္းလုပ္ေဆာင္ခိုင္းတဲ့ ပံုစံျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
အခုလို ေဖၚျပေပမယ့္ စာခ်ဳပ္ကို ဘယ္လုိပံုစံနဲ႔ ရခဲ့တယ္၊ ဒီစာခ်ဳပ္ဟာ တကယ္အစစ္ဟုတ္မဟုတ္ ဘယ္ေလာက္ ခိုင္လံုတယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ The Nation က မေျပာပါဘူး။
ဒါေပမယ့္ ဒီစာတမ္းထဲက ပံုစံဟာ VOA က ဆန္းစစ္ခဲ့တဲ့ တရုတ္ရဲ့ ေဒၚလာ ထရီလီယံနဲ႔ခ်ီ ရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံမယ့္ ခါးပတ္လမ္းစီမံကိန္းနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ Serbia, Kyrgyzstan နဲ႔ Guyana ႏိုင္ငံေတြက စီမံကိန္းေတြနဲ႔ ဆင္တူေနတာပါ။ ကင္ညာနဲ႔ ခ်ဳပ္ဆိုတဲ့ စာခ်ဳပ္ပါ အခ်က္ေတြဟာ အာဖရိကတလႊားနဲ႔ တျခားေနရာေတြမွာ တရုတ္ေခ်းေငြခ်တဲ့ ပံုစံကို ထင္ဟပ္ေစပါတယ္။
ကင္ညာ SGR ရထားလမ္းစီမံကိန္း ၂၀၁၇ မွာ စတင္ခ်ိန္ကစၿပီး ကင္ညာနဲ႔ တရုတ္ အရာရွိေတြ အဂတိလိုက္စားမႈ၊ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈနဲ႔ ည့ံဖ်င္းတဲ့ စီမံခန္႔ခြဲမႈေတြေၾကာင့္ ရာဇဝတ္ေၾကာင္းအရ တရားစြဲဆိုမႈေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရတာပါ။
ကင္ညာသမၼတ Uhuru Kenyatta ကေတာ့ တရုတ္ဆီက ေငြေခ်းတာဟာ သူ႔ႏုိင္ငံအတြက္ မထိခိုက္ဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။
“မိတ္ေဆြတို႔။ က်ေနာ္တို႔ ေငြျပန္ဆပ္တာဟာ သူ႔ခ်ိန္ထက္ ဘယ္ေတာ့မွ ေနာက္မက်သလို ဘာခ်ည္ေႏွာင္မႈမွလဲ မရွိပါဘူး။ ကင္ညာႏိုင္ငံ တုိးတက္မႈရွိဖို႔ လိုတယ္ဆိုတာ နားလည္မႈ ရွိသူနဲ႔ လက္တြဲလုပ္ေနတာပါ။ ဒီအထဲမွာ တရုတ္လဲပါပါတယ္။ တရုတ္ဟာ ကင္ညာတိုးတက္မႈ အတြက္ ခိုင္ခိုင္မာမာ ေထာက္ခံသူပါ။”
ကင္ညာတိုးတက္ဖို႔ တရုတ္ဆီက ေငြဆက္ေခ်းေနမယ္လုိ႔လည္း ကင္ညာ သမၼတက ေျပာပါတယ္။
ေဒၚခင္မ်ဳိးသက္ / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
