ေယာမင္းႀကီး: ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္ႏွင့္ အစိုးရ အခ်က္ ၇ ခ်က္ သေဘာတူညီမႈရ

ရွမ္းျပည္နယ္ အေရွ႕ပိုင္း က်ိဳင္းတုံၿမိဳ႕တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ေျမာက္ပိုင္း မဟာမိတ္ ၄ ဖြဲ႕ႏွင့္ အစိုးရတို႔ အၾကား ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ယေန႕ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ အခ်က္ ၇ ခ်က္ကို မူအားျဖင့္ သေဘာတူ လက္မွတ္ ေရးထိုးခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

AA ဒုစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာ ညိုထြန္းေအာင္ က “ေဆြးေႏြးမႈကေတာ့ အားရတယ္၊ ေက်နပ္တယ္ ဆိုတဲ့ ဟာမ်ိဳးထက္ လိုအပ္ေနတဲ့ ကြက္လပ္တခုကို က်ေနာ္တို႔ ျဖည့္နိုင္ခဲ့တယ္။ အဲဒီအေပၚမွာ ေနၿပီးေတာ့ ေရွ႕ကိုဆက္ဖို႔ အတြက္က ယုံၾကည္မႈေတြ ဘယ္ေလာက္ရနိုင္သလဲ အဲလိုမ်ိဳးပုံစံမ်ိဳးနဲ႕ တြက္လို႔ရပါတယ္” ဟု ေဆြးေႏြးပြဲအၿပီး မီဒီယာမ်ားကို ရွင္းျပသည္။

အဆိုပါ သေဘာတူညီခ်က္ ၇ ခ်က္ထဲတြင္ ပဏာမ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ (Bilateral Ceasefire Agreement) လက္မွတ္ေရးထိုးေရးႏွင့္ လက္ရွိ ျဖစ္ပြားေနေသာ တိုက္ပြဲမ်ား လုံးဝ ခ်ဳပ္ၿငိမ္း သြားေစရန္ အတြက္ လိုအပ္သည္မ်ား ဆက္လက္ ေဆြးေႏြးလုပ္ေဆာင္မည္ဟု သေဘာတူ ထားသည္။

ထို႔အတူ တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ေနရပ္စြန႔္ခြာ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္သူမ်ား မိမိေနရပ္သို႔ ျပန္နိုင္ေရး၊ ျပန္လည္ေနရာ ခ်ထားေရးႏွင့္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးကို အစိုးရ၊ NRPC၊ တပ္မေတာ္တို႔ႏွင့္ ညွိႏွိူင္းေဆာင္႐ြက္သြားမည္ဟုလည္း ပါရွိသည္။

တပ္ေနရာခ်ထားေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ား၊ တိုက္ပြဲမ်ား ထပ္မံ မျဖစ္ပြားရန္ မည္သို႔ေဆာင္႐ြက္မည္ ဆိုသည့္ ႏွစ္ဖက္လိုက္နာရမည့္ စည္းမ်ဥ္း၊ စည္းကမ္း သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ တပ္မေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ႏွင့္ ဆက္လက္ေဆြးေႏြးရန္လည္း သေဘာတူထားသည္။

တိုက္ပြဲမ်ား ထပ္မံ မျဖစ္ပြားေအာင္ ထိန္းသိမ္းျခင္းႏွင့္ လိုအပ္ေသာ လုပ္ငန္းကိစၥမ်ား ညွိႏွိုင္းေဆာင္႐ြက္ရန္ ဆက္သြယ္ေရးစနစ္ႏွင့္ ဆက္ဆံေရး႐ုံးမ်ား ထားရွိေရး ေဆြးေႏြး ေဆာင္႐ြက္သြားရန္ႏွင့္ ယုံၾကည္မႈတည္ေဆာက္နိုင္ေရးအတြက္ ႏွစ္ဖက္ ဖမ္းဆီးျခင္း၊ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ျခင္း၊ အေရးယူျခင္း ဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားအား ဆက္လက္ ေဆြးေႏြးညွိႏွိုင္း ေဆာင္႐ြက္ၾကရန္လည္း သေဘာတူထားသည္။

အလားတူ တနိုင္ငံလုံး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္ (NCA) ဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးမႈမ်ားကို ႏွစ္ဦး ႏွစ္ဖက္ လက္ခံနိုင္သည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ကို ဆက္လက္ ေဆြးေႏြး ေဆာင္႐ြက္သြားၾကရန္ႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲမႈခိုင္မာေစေရးေဆာင္႐ြက္ရာတြင္ ေစ့စပ္ညွိႏွိုင္း ေျဖရွင္းေပးနိုင္ေရး အတြက္ ႏွစ္ဖက္ သေဘာတူ လက္ခံသည့္ ပဋိပကၡ ေျဖရွင္းေရး နည္းလမ္း ရရွိနိုင္ေရး ဆက္လက္ ေဆြးေႏြး ေဆာင္႐ြက္သြားၾကရန္ သေဘာတူထားသည္။

အဆိုပါအခ်က္မ်ားပါဝင္ေသာ အစည္းအေဝး မွတ္တမ္းကို NRPC ဒုဥကၠ႒ ဦးထြန္းထြန္းဦးႏွင့္ ေျမာက္ပိုင္း မဟာမိတ္ ၄ ဖြဲ႕မွ ဦးေဆာင္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း အစည္းအေဝးတြင္ ပါဝင္ခဲ့သည့္ သမၼတ႐ုံး ၫႊန္ၾကားေရးမႉး ဦးေဇာ္ေဌးက ပြဲအၿပီး သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတြင္း ေျပာသည္။

ယေန႕ ေဆြးေႏြးပြဲသို႔ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဗဟိုဌာန (NRPC) ဒုဥကၠ႒ ျပည္ေထာင္စု ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ ဦးထြန္းထြန္းဦး၊ သမၼတ႐ုံး ၫြန္ၾကားေရးမႉး ဦးေဇာ္ေဌး၊ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ (ၾကည္း) ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ရာျပည့္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေကာ္မရွင္ (PC) ဒုဥကၠ႒ ဦးသိန္းေဇာ္၊ အတြင္းေရးမႉး ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး (ၿငိမ္း) ခင္ေဇာ္ဦး တို႔တက္ေရာက္ ၾကသည္။

ထို႔အတူ ေျမာက္ပိုင္း မဟာမိတ္ ၄ ဖြဲ႕ျဖစ္သည့္ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရး အဖြဲ႕ (KIO)၊ ပေလာင္ (တအာင္း) အမ်ိဳးသား လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ (TNLA)၊ ျမန္မာအမ်ိဳးသား ဒီမိုကရက္တစ္ မဟာမိတ္ တပ္မေတာ္ (MNDAA) ႏွင့္ ရကၡိဳင္စစ္တပ္ (AA) တို႔မွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားလည္း တက္ေရာက္သည္။

TNLA အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ တာဘုန္းေက်ာ္ က “ေဆြးေႏြးပြဲ ရလဒ္က က်ေနာ္တို႔ ျမင္တာက အရင္တေခါက္နဲ႕ေတာ့ သိပ္မကြာဘူး။ ေနာက္ထပ္ ဒုတိယ အႀကိမ္ေဆြးေႏြးပြဲ ျပန္လုပ္မယ္။ Bilateral လက္မွတ္ထိုးနိုင္ေရးကိစၥကို ေသခ်ာျပန္ေဆြးေႏြးမယ္။ အဲေလာက္ပါပဲ” ဟု ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။

ယေန႕ ေဆြးေႏြးပြဲအၿပီး တိုက္ပြဲမ်ား ဆက္ျဖစ္မျဖစ္ဆိုသည္ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း “အဲဒါကေတာ့ က်ေနာ္ထင္တယ္။ ႏွစ္ဖက္တပ္ ဒီျမန္မာ့တပ္မေတာ္ဘက္ကေရာ က်ေနာ္တို႔ သုံးဖြဲ႕ဘက္ကေရာ အဲဒီအေပၚမွာ ဦးေဆာင္ေနတဲ့သူေတြ အေပၚမွာဘဲ မူတည္တယ္။ ကိုယ့္ေအာက္ေျခတပ္ကို ကိုယ္ဘယ္ေလာက္ထိ ထိန္းနိုင္လဲ။ တကယ္အခုျဖစ္ေနတဲ့ တိုက္ပြဲကို ဘယ္ေလာက္ထိ အရွိန္ေလွ်ာ့ခ်င္လဲ အေပၚမွာဘဲ မူတည္တယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီေဆြးေႏြးပြဲကေနၿပီးေတာ့ တိတိက်က် တိုက္ပြဲ ေလွ်ာ့ခ်ေရး ကိစၥကို က်ေနာ္တို႔ မေဆြးေႏြးနိုင္ခဲ့ဘူး” ဟု တာဘုန္းေက်ာ္က ေျပာသည္။

ယေန႕ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ တပ္မေတာ္ဘက္က ကိုယ္စားလွယ္မ်ား တက္ေရာက္ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည့္ အတြက္ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ယခင္ကထက္ တိုးတက္မႈရွိခဲ့ၿပီး ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္ အဖြဲ႕မ်ား ဘက္ကလည္း ထိုအခ်က္ကို ေထာက္ျပေျပာဆိုသြားသည္။

သို႔ေသာ္လည္း Bilateral Ceasefire Agreement ေရးထိုးနိုင္ေရး၊ တပ္ေနရာခ်ထားေရးႏွင့္ လက္ရွိတိုက္ပြဲမ်ား ေလွ်ာ့ခ်နိဳင္ေရး အတြက္ တပ္မေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ မ်ားမ်ား ေဆြးေႏြးရန္ လိုအပ္သည္ဟု ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္ အဖြဲ႕မ်ားဘက္က ေျပာသည္။

ေနာက္တႀကိမ္ေဆြးေႏြးပြဲကို ေအာက္တိုဘာလထဲတြင္ ျပဳလုပ္ရန္သေဘာတူထားေၾကာင္း အစိုးရဘက္ကေရာ ေျမာက္ပိုင္း မဟာမိတ္ ဘက္ကပါေျပာသည္။

တပ္မေတာ္က စက္တင္ဘာ ၂၁ ရက္ေန႕အထိ အပစ္ရပ္မည္ဟု ၾသဂုတ္ ၃၁ ရက္ေန႕က ထုတ္ျပန္ ေၾကညာထားသလို ေျမာက္ပိုင္း မဟာမိတ္ ၃ ဖြဲ႕ျဖစ္သည့္ TNLA၊ ျမန္မာအမ်ိဳးသား ဒီမိုကရက္တစ္ မဟာမိတ္ တပ္မေတာ္ (MNDAA)ႏွင့္ ရကၡိဳင္ စစ္တပ္(AA) တို႔ကလည္း ယခုလ ၉ ရက္မွ ေအာက္တိုဘာ ၈ ရက္ေန႕ထိ တလ အပစ္ရပ္ေၾကာင္း ေၾကညာ ထား သည္။