စစ္ကိုင္းတိုင္းတြင္ ေၾကးနီတူးေဖာ္ရန္ ေဒသခံမ်ား၏ သေဘာထားကို ေတာင္းခံ

စစ္ကိုင္းတိုင္း ေဒသႀကီးအတြင္း၌ ေၾကးနီႏွင့္ဆက္စပ္သတၳဳရွာေဖြေရး၊ စမ္းသပ္တိုင္းတာေရးႏွင့္ ျဖစ္ေျမာက္နိုင္စြမ္း ေလ့လာေရးလုပ္ငန္း လုပ္ေဆာင္နိုင္ရန္ တိုင္းေဒသႀကီး၏ သေဘာထားမွက္ခ်က္ ေတာင္းခံထားမႈကို ေဒသခံမ်ား၏ သေဘာထား အေပၚမူတည္ၿပီး လုပ္ေဆာင္သြားမည္ဟု စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရအဖြဲ႕မွ ေျပာသည္။

အဆိုပါ ေၾကးနီႏွင့္ ဆက္စပ္သတၳဳရွာေဖြေရး၊ စမ္းသပ္တိုင္းတာေရးႏွင့္ ျဖစ္ေျမာက္နိုင္စြမ္း ေလ့လာေရးလုပ္ငန္းကို Myanmar Yang Tse Copper Ltd မွ လုပ္ေဆာင္သြားမည္ျဖစ္ၿပီး စစ္ကိုင္းတိုင္း ေဒသႀကီး အတြင္းရွိ ဆားလင္းႀကီး၊ ယင္းမာပင္၊ ကနီၿမိဳ႕နယ္ဝန္းက်င္ေဒသရွိ ဧက ၁၁၃၉၇၃ ဒသမ ၁ ဧကတြင္ လုပ္ေဆာင္နိုင္ရန္ လ်ာထားေၾကာင္း သိရသည္။

စစ္ကိုင္းတိုင္း ေဒသႀကီးအစိုးရအဖြဲ႕၊ လုံၿခဳံေရးႏွင့္ နယ္စပ္ေရးရာဝန္ႀကီး ဗိုလ္မႉးႀကီး သန္းထြန္းေအာင္ က “လက္ရွိမွာေတာ့ ေဒသခံေတြရဲ႕ သေဘာထား ေမးျမန္းဆဲျဖစ္ပါတယ္၊ ေဒသခံေတြရဲ႕ သေဘာထား အေပၚ မူတည္ၿပီးေတာ့ ဒီစီမံကိန္းအေပၚမွာ ဆက္လက္ေဆာင္႐ြက္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။

အဆိုပါ စီမံကိန္းကို Myanmar Yang Tse Copper Ltd မွ သယံဇာတႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး ဝန္ႀကီးဌာန၊ ဘူမိေဗဒေလ့လာေရးႏွင့္ ဓာတ္သတၳဳ ရွာေဖြေရးဦးစီးဌာန တို႔ႏွင့္ အက်ိဳးတူ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

စစ္ကိုင္းတိုင္ေဒသႀကီး အတြင္းရွိ ဆားလင္းႀကီး၊ ယင္းမာပင္၊ ကနီၿမိဳ႕နယ္ဝန္းက်င္ ေဒသသည္ စပယ္ေတာင္၊ ေၾကးစင္ ေတာင္ဆက္စပ္ေျမ ဧရိယာျဖစ္သျဖင့္ ဘူမိေဗဒ သေဘာတရားအရ ေၾကးနီသိုက္ ျဖစ္ထြန္းမႈ ရွိေနေၾကာင္း၊ ယခုအခါ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္မွ စိစစ္၍ ရွာေဖြခြင့္၊ စမ္းသပ္တိုင္းတာခြင့္၊ ျဖစ္ေျမာက္နိုင္စြမ္း ေလ့လာခြင့္ကို လက္ခံ သေဘာတူထားၿပီး ခြင့္ျပဳမိန႔္ ေပးနိုင္ရန္ တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႕၏ သေဘာထားမွတ္ခ်က္ကို ေတာင္းခံထားေၾကာင္း သိရသည္။

ဗိုလ္မႉးႀကီး သန္းထြန္းေအာင္က “လက္ရွိမွာေတာ့ စမ္းသပ္ဖို႔အတြက္ကို တင္ျပထားတာပဲရွိေသးတယ္၊ စမ္းသပ္ေနတာမရွိေသးပါဘူး၊ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္ ကို ေျမဧက ၁ သိန္းေက်ာ္မွာ စမ္းသပ္မႈေတြလုပ္ဖို႔ တင္ထားတာ၊ အဲဒီမွာ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရအဖြဲ႕ကလည္း တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႕ရဲ႕ သေဘာထား မွတ္ခ်က္ကို ျပန္လည္ ေတာင္းခံထားတယ္၊ တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႕ အေနနဲ႕ကေတာ့ သေဘာထား ျပန္ၾကားဖို႔အတြက္ ေဒသခံ ေက်း႐ြာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႈးေတြနဲ႕ ေဒသခံေတြရဲ႕ သေဘာထားေတြကို ရယူေမးျမန္းေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။

Myanmar Yang Tse Copper Ltd အေနျဖင့္ ေၾကးနီႏွင့္ ဆက္စပ္သတၳဳရွာေဖြေရး၊ စမ္းသပ္တိုင္းတာေရးႏွင့္ ျဖစ္ေျမာက္ နိုင္စြမ္းေလ့လာေရး လုပ္ငန္းလုပ္ေဆာင္နိုင္ရန္အတြက္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္သို႔ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ အတြင္းက တင္ျပခဲ့ၿပီး ေအာက္တိုဘာ ၂၉ ရက္တြင္ တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႕သို႔ ေျမစာရင္း ပုံစံကူးယူခြင့္ႏွင့္ သေဘာထား မွတ္ခ်က္ကို ေတာင္ခံခဲ့ျခင္းဟု သိရသည္။

Myanmar Yang Tse Copper Ltd မွ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးအုန္းလြင္ျမင့္ က “စမ္းသပ္တိုင္းထြာရွာေဖြတယ္၊ ျဖစ္ေျမာက္နိုင္စြမ္း ေလ့လာတယ္ဆိုတာ လုပ္ငန္းလုပ္တာ မဟုတ္ဘူး၊ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ထိခိုက္မႈလည္းမရွိပါဘူး၊ စမ္းသပ္ရွာေဖြတယ္ဆိုတာမွာလည္း သတ္မွတ္ဧရိယာထဲကေန ခဲ၊ ေက်ာက္၊ ေျမႀကီးစတာေတြကို နမႈနာယူၿပီးေတာ့မွ ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္ၿပီးေတာ့မွ ဘူမိေဗဒေၾကာအရ ရွိနိုင္မယ့္ေနရာကို လိုအပ္မွသာ အစမ္းတြင္း လြန္တူး တာမ်ိဳးေတြလုပ္ေဆာင္သြားမွာပါ၊ အဲဒီလို လြန္တူးစပ္သပ္ဖို႔ လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ ေနရာမွာ ေဒသခံေတြရဲ႕ အက်ိဳးကို ေရွးရႈၿပီး ထိုက္သင့္တဲ့ ေထာက္ပံ့မ်ိဳးနဲ႕ ညွိႏွိုင္းေဆာင္႐ြက္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။

တိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရအဖြဲ႕၏ သေဘာထားမွတ္ခ်က္ ေတာင္းခံထားသည့္အေပၚ စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရ အဖြဲ႕အေန ျဖင့္ သက္ဆိုင္ရာဦးစီးဌာနမ်ား၊ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စာလွယ္မ်ား ပါဝင္ေသာ ေကာ္မတီကို ဖြဲ႕စည္း၍ ကြင္းဆင္းစစ္ေဆးကာ ျပည္သူအား အသိေပးရွင္းလင္းျခင္းမ်ားကို ေဆာင္႐ြက္ေနလ်က္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။

ဗိုလ္မႈးႀကီး သန္းထြန္းေအာင္ က “က်ေနာ္တို႔ စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီးအတြင္းမွာ စီမံကိန္းေတြ၊ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြ အမ်ားႀကီး ကမ္းလွမ္းတဲ့အခါမွာ ေဒသခံ ေတြရဲ႕ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းေတြ၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ အေျခအေနေတြကိုပါ ထည့္တြက္ၿပီး စဥ္းစားပါတယ္၊ ၿပီးေတာ့ တိုင္းအတြင္းမွာ ဘယ္လိုသယံဇာတေတြ ရွိတယ္ဆိုတာကိုလည္း ျပည္သူေတြကို ခ်ျပေပးသြားမွာပါ၊ တိုင္းျပည္ တိုးတက္ဖို႔အတြက္ဆိုေပမယ့္ အဓိက ျပည္သူကိုပဲ မူတည္ၿပီး စဥ္းစားပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။

ကုမၸဏီမွ စမ္းသပ္တိုင္းတာေရး လုပ္ငန္းေဆာင္႐ြက္စဥ္ ကာလတြင္ ဘူမိေဗဒ ေျမပုံေရးဆြဲျခင္း၊ ဘူမိေဗဒ ဆိုင္ရာ စမ္းသပ္ျခင္းမ်ား (ေျမသားနမူနာ၊ ေက်ာက္နမူနာ၊ အေလးစီးနမူနာမ်ား ရယူဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္ျခင္း)၊ လြန္တူး ေဖာ္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားကိုသာ လုပ္ေဆာင္သြားမည္ျဖစ္သျဖင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိခိုက္ပ်က္ဆီးမႈမ်ားမရွိနိုင္ေၾကာင္း သိရသည္။

ေၾကးနီႏွင့္ဆက္စပ္သတၳဳရွာေဖြေရး၊ စမ္းသပ္တိုင္းတာေရးႏွင့္ျဖစ္ေျမာက္နိုင္စြမ္း ေလ့လာေရးလုပ္ငန္း လုပ္ေဆာင္နိုင္ရန္အ တြက္ Myanmar Yang Tse Copper Ltdမွ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၆ သန္းမွ ၁၀ သန္းအထိ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ား ျပဳလုပ္သြားမည္ ျဖစ္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ခြင့္ရရွိပါက နိုင္ငံေတာ္မွ ေျမငွားရမ္း သုံးစြဲခြင့္ရရွိျခင္း၊ ေဒသခံမ်ား အလုပ္အကိုင္ရရွိျခင္း၊ ေဒသတြင္း သတၳဳျဖစ္ထြန္းမႈ အခ်က္အလက္မ်ားကို ရရွိမည္ဟု သိရသည္။

ဗိုလ္မႈးႀကီး သန္းထြန္းေအာင္က “တိုင္းအတြင္းမွာ စီမံကိန္းႀကီးတခုသာ ဝင္လာမယ္ဆိုရင္ လူေပါင္း ၄၊ ၅ ေထာင္ ေလာက္ကို အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္း ေပးနိုင္မယ္၊ ေနာက္ၿပီး အဲဒီေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းေတြလည္း ထိုက္သင့္သေလာက္ ဖြံ႕ၿဖိဳးလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္၊ နိုင္ငံေတာ္ အတြက္လည္း အခြန္ဘ႑ာေငြေတြလည္း အမ်ားႀကီး ရရွိလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။

Myanmar Yang Tse Copper Ltd မွ Proposal တြင္ ဧက ၁ သိန္းေက်ာ္ တင္ျပထားေသာ္လည္း အားလုံး အသုံးျပဳသြား မည္မဟုတ္ဘဲ အစိုးရအဖြဲ႕၏ ခြင့္ျပဳခ်က္မ်ားအတိုင္းသာ လုပ္ေဆာင္သြားမည္ဟု သိရသည္။

ဦးအုန္းလြင္ျမင့္က “စမ္းသပ္ရွာ ေဖြခြင့္ကိုပဲ တင္ျပထားတာပါ၊ ေျမေတြကို သိမ္းမယ္ဆိုတာမ်ိဳးမဟုတ္ဘူး၊ Proposal မွာ သာသနာ့နယ္ေျမ၊ ေရွးေဟာင္းနယ္ေျမေတြကို ေရွာင္းရွားၿပီး ပတ္ဝန္းက်င္ထိခိုင္မႈမရွိေအာင္ လုပ္ေဆာင္ပါမယ္ ဆိုတာလည္း ပါပါတယ္၊ အဓိကကေတာ့ ေဒသလိုအပ္ခ်က္နဲ႕ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးေတြကိုလည္း ကူညီလုပ္ေဆာင္ ေပးပါမယ္ဆိုၿပီး ကတိျပဳထားပါ တယ္” ဟု ေျပာသည္။

ေၾကးနီႏွင့္ဆက္စပ္သတၳဳရွာေဖြေရး၊ စမ္းသပ္တိုင္းတာေရးႏွင့္ျဖစ္ေျမာက္နိုင္စြမ္း ေလ့လာေရးလုပ္ငန္းကို လုပ္ေဆာင္မည္ ဆိုပါက ေဒသခံမ်ား၏ သေဘာထားကိုလည္း ထည့္တြက္ရန္လိုအပ္ၿပီး ပြင့္လင္ျမင္သာစြာ သတင္းထုတ္ျပန္ေပးသင့္သည္ ဟု အဆိုပါေဒသခံမ်ားက ေျပာသည္။

ယင္းမာပင္ၿမိဳ႕နယ္မွ ေဒသခံေတာင္သူ ဦးစိုးေအာင္ က “က်ေနာ္တို႔ နယ္မွာက တခုခုဆိုရင္ အၿမဲခံေနရတဲ့ဘက္က ျဖစ္ေနတာမ်ားတယ္၊ အဲဒီေတာ့ အခုစီမံကိန္းကို သေဘာတူဖို႔ ဆိုရင္ အစိုးရဘက္ကေရာ၊ ကုမၸဏီဘက္ကပါ ပြင့္လင္းျမင္သာရွိဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္၊ ဒါမွသာ အစိုးရနဲ႕ျပည္သူ၊ ျပည္သူနဲ႕ ကုမၸဏီ ထိပ္တိုက္ေတြ႕ဆုံမႈေတြ မျဖစ္မွာ၊ ျပည္သူေတြနဲ႕ ညွိႏွိုင္းမႈ ေတြအရင္လုပ္ၿပီးမွ တူးေဖာ္တာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ စမ္းသပ္ရွာ ေဖြတာပဲျဖစ္ျဖစ္ လုပ္သင့္တယ္”ဟု ေျပာသည္။

အဆိုပါကဲ့သို႔ စမ္းသပ္ရွာေဖြရာတြင္ ေတြ႕ရွိမႈအေပၚမူတည္၍ Myanmar Yang Tse Copper Ltdက တူးေဖာ္ခြင့္ကို တိုက္ရိုက္ ရရွိမည္မဟုတ္ဘဲ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္မွ သတၳဳတူးေဖာ္ေရးအတြက္ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆို၍ တရားဝင္ခြင့္ျပဳ ေပးမွသာ ထုတ္လုပ္ခြင့္ရရွိမည္ျဖစ္သည္။

လက္ပံေတာင္းေဒသခံ ဦးေက်ာ္နိုင္ က “စီမံကိန္းနဲ႕ ပက္သက္ၿပီး ျပည္သူ႕သေဘာထားကို အေလးထားတယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ အသိအမွတ္ျပဳပါတယ္၊ လက္ရွိအစိုး ရက ျပည္သူကို အဓိကထားတယ္လို႔သာ ေျပာေနတာ၊ လက္ရွိမွာကို စစ္ကိုင္းတိုင္း ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကိုယ္တိုင္ ျပည္သူေတြနဲ႕ ေတြ႕မယ္ေျပာထားၿပီး အခုအခ်ိန္ထိ မလာေသးဘူး၊ အဲဒီေတာ့ တကယ္ျပည္သူကို အေလးထားတယ္ဆိုရင္ ေျမျပင္ကို ကြင္း ဆင္းစစ္ေဆးၿပီးမွ ခြင့္ျပဳသင့္ မျပဳသင့္ ဆုံးျဖတ္ေပးပါလို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။

ယခုအခါ Myanmar Yang Tse Copper Ltd သည္ ျမန္မာ့စီပြားေရး ဦးပိုင္ကုမၸဏီ လီမိတက္ႏွင့္ အက်ိဳးတူ ပူးေပါင္းဖြဲ႕စည္း ထားၿပီး နိုင္ငံေတာ္အား အခြန္ေပးေဆာင္ရမည္မ်ားကို ေပးေဆာင္၍ ေၾကးနီးစီမံကိန္းကို စပယ္ေတာင္ႏွင့္ ေၾကးစင္ ေတာင္မ်ား၌ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္႐ြက္ေနေၾကာင္း သိရသည္။

လက္ပေတာင္းေဒသ ေၾကးနီတူးေဖာ္ေရး ေဆာင္႐ြက္ရာတြင္ မွ်တမႈရရွိေရး ေတာင္းဆိုေနၾကသည့္ ေဒသခံေတာင္သူမ်ားႏွင့္ ကုမၸဏီအၾကား ျပႆနာမ်ား ရွိခဲ့ၿပီး လူေသဆုံးမႈမ်ားပင္ ရွိခဲ့သည္။

Credit - Irrawaddy