တပ္မေတာ္ သေဘာထားတင္းမာလွ်င္ ေဆြးေႏြးပြဲ ထိခိုက္နိုင္ဟု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ထြန္းျမတ္နိုင္ေျပာ

ပဏာမ အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္ (Bilateral) တခု သေဘာတူ ခ်ဳပ္ဆိုနိုင္ေရးအတြက္ ညွိႏွိုင္းေနရာ တပ္မေတာ္ ဘက္မွ ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္ ၃ ဖြဲ႕အေပၚ သေဘာထား တင္းမာမႈမ်ား ရွိေနသျဖင့္ ေဆြးေႏြးမႈတြင္ အခက္အခဲမ်ား ရွိနိုင္သည္ဟု ရကၡိဳင္စစ္တပ္ (AA) ၏ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ထြန္းျမတ္နိုင္က ဧရာဝတီကို ေျပာသည္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ထြန္းျမတ္နိုင္ က “အစည္းအေဝးထိုင္မယ့္ ေနရာကိစၥ အဆင္ေျပခဲ့ရင္ေတာင္ ေဆြးေႏြးမယ့္ အေၾကာင္းအရာေတြမွာ အခက္အခဲရွိနိုင္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ႏွစ္ဖက္တပ္မ်ား ခ်ထားေရးကိစၥေတြပါ။ က်ေနာ္တို႔ AA ကို သူတို႔က တပ္ေနရာခ်ထားေရးနဲ႕ ပတ္သတ္ၿပီး တင္းတင္းမာမာ ေျပာဆိုထားတာ ရွိသလို က်ေနာ္တို႔မဟာမိတ္ ၂ ဖြဲ႕ျဖစ္တဲ့ TNLA နဲ႕ MNDAA အေပၚမွာလည္း သိပ္ေရရာတဲ့ အေနအထားေတြ မေတြ႕ရ ပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ သေဘာထား တင္းတင္းမာမာ ရပ္တည္ထားတဲ့ အေျခအေနေပၚမွာ ေစာင့္ၾကည့္ ေနတာပါ “ ဟု ေျပာသည္။

Bilateral အတြက္ တပ္ေနရာ ခ်ထားေရးကိစၥမ်ား ေဆြးေႏြးရာတြင္ AA ကို လိုင္ဇာၿမိဳ႕တြင္သာ အသိအမွတ္ျပဳမည္ ျဖစ္ၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို အသိအမွတ္ျပဳမည္ မဟုတ္ဟု တပ္မေတာ္က ေျပာဆိုထားသည္။

ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ထြန္းျမတ္နိုင္ က “သူတို႔ ခြင့္ျပဳတာ မျပဳတာထက္ က်ေနာ္တို႔ ေနေနၿပီးၿပီပဲ ေနလို႔ေတာင္ တိုက္ပြဲေတြ အမ်ားႀကီး တိုက္ေနၿပီ။ ေရာက္ၿပီးသားကို လက္မခံတာကေတာ့ အေျခအေနကို ပိုၿပီး ဆိုးဝါးေစမယ့္ အေျပာအဆိုေတြေပါ့ဗ်ာ။ အလားတူပဲ TNLA ဆိုရင္လည္း သူတို႔ေျပာဆိုတာေတြရွိပါတယ္။ တပ္ေနရာ ခ်ထားေရးနဲ႕ပတ္သတ္ၿပီး ဘယ္ေနရာ ဘယ္ေလာက္ဆိုတာ။ ကိုးကန႔္လည္း ဒီအတိုင္းပါပဲ” ဟု ေျပာသည္။

ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္မ်ားဘက္မွ တပ္ေနရာခ်ထားေရးႏွင့္ ပတ္သတ္၍ အက်ယ္တဝင့္ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုျခင္း မရွိသည္မွာ ေဆြးေႏြးရာတြင္ အတားအဆီးမ်ား ျဖစ္မည္ကိုလည္း စိုးရိမ္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္ဟု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ထြန္းျမတ္နိုင္က ဆိုသည္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ထြန္းျမတ္နိုင္ က “က်ေနာ္တို႔က Bilateral ဆိုတာထက္ နိုင္ငံေရးအရ တစုံတရာ တိုးတတ္မႈရွိတဲ့ အေ႐ြ႕တခုကို ေရာက္ေစခ်င္တာေတာ့ မွန္တယ္။ တဖက္က တင္းတင္းမာမာနဲ႕ ေျပာေနတဲ့ အေပၚမွာေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ဘာမွ ေစာဒက တတ္ၿပီး ေက်ာ္ေျပာေနလို႔ မရပါဘူး” ဟု ဆိုသည္။

AA သည္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီ ၁၀ ရက္တြင္ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ (KIA)၊ ထိန္းခ်ဳပ္သည့္ လိုင္ဇာၿမိဳ႕တြင္ စတင္ တည္ေထာင္ကာ ဌာနခ်ဳပ္ စိုက္ ထားေသာ္လည္း ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွ စ၍ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ -ျမန္မာ နယ္စပ္၊ ခ်င္းျပည္နယ္၊ ပလက္ဝၿမိဳ႕နယ္သို႔ ဝင္ေရာက္ လႈပ္ရွားလာကာ လက္ရွိတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းရွိ ဘူးသီးေတာင္၊ ရေသ့ေတာင္၊ ေက်ာက္ေတာ္၊ မင္းျပား၊ ပုဏၰားကြၽန္းႏွင့္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္တို႔အထိ လႈပ္ရွားလ်က္ ရွိသည္။

၂၀၁၉ ခုႏွစ္တြင္ ပလက္ဝၿမိဳ႕နယ္အပါအဝင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းရွိ AA လႈပ္ရွားသည့္ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ တပ္မေတာ္ႏွင့္ AA ၾကား တိုက္ပြဲ အႀကိမ္ေရ ၁၁၀၀ ေက်ာ္ ျဖစ္ပြားထားသည္ဟု ရကၡိဳင္စစ္တပ္ဘက္မွ ထုတ္ျပန္ထားသည္။

တပ္မေတာ္ သတင္းမွန္ျပန္ၾကားေရးအဖြဲ႕မွ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေဇာ္မင္းထြန္း က “AA ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ေျပာၿပီးသားပါ။ ထပ္ေျပာစရာေတာ့ မရွိပါဘူး။ က်န္တဲ့ အဖြဲ႕ေတြကေတာ့ ေဆြးေႏြးတဲ့ အခါက်ရင္ သိလာမွာပါ။ AA နဲ႕ ပတ္သတ္လို႔ကေတာ့ ေျပာင္းလဲမွာ မဟုတ္ဘူး။ ရခိုင္ျပည္နယ္ရဲ႕ လက္ရွိ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အေျခအေနမွာ ယခင္က အျဖဴေရာင္ နယ္ေျမ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေနရာမွာ ပဋိပကၡက ပိုႀကီးလာဖို႔ပဲရွိတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔က သေဘာထား ေျပာင္းလဲမွာ မဟုတ္ဘူး” ဟု ေျပာသည္။

ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ ( KIA)၊ ျမန္မာအမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ မဟာမိတပ္မေတာ္ – ကိုးကန႔္တပ္ဖြဲ႕ ( MNDAA)၊ တအန္းအမ်ိဳးသား လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ (TNLA)ႏွင့္ AA တို႔ ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္ ၄ ဖြဲ႕ႏွင့္ အစိုးရ၏ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဗဟိုဌာန (NRPC)၊ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အၾကား Bilateral စာခ်ဳပ္ ညွိႏွိုင္းေရးအတြက္ ေတြ႕ဆုံရန္ ညွိႏွိုင္းေနေသာ္လည္း ေျပလည္ျခင္း မရွိေသးပါ။

ဧၿပီ ၃၀ ရက္တြင္ ေနာက္ဆုံး ေတြ႕ဆုံထားျခင္း ျဖစ္သည္။

ဧၿပီ ၃၀ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္ ၄ ဖြဲ႕ ဘက္မွ ေပးလိုက္သည့္ အခ်က္အလက္မ်ား၊ အဆိုျပဳခ်က္မ်ားကို အစိုးရႏွင့္ တပ္မေတာ္ ၾကား ေဆြးေႏြးထားၿပီး Bilateral အတြက္ အစိုးရႏွင့္ တပ္မေတာ္မွာ သေဘာထားတခုတည္း ျဖစ္ေနၿပီ ဟု ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေဇာ္မင္းထြန္းက ဆိုသည္။

အစိုးရႏွင့္ တပ္မေတာ္ၾကား ေဆြးေႏြးထားသည့္ အခ်က္မ်ားကို ေမးျမန္းရာ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေဇာ္မင္းထြန္းက လက္ရွိအေျခအေနတြင္ အေသးစိတ္ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုရန္ မရွိေသးဟု ဆိုသည္။

ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေဇာ္မင္းထြန္း က “Bilateral ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရပ္တည္ခ်က္ သေဘာထားကို က်ေနာ္တို႔ ထုတ္ေျပာၿပီးၿပီပဲ။ အဲ့အတိုင္းပဲျဖစ္ပါလိမ့္မယ္ ေျပလည္ျခင္း မေျပလည္ျခင္းကေတာ့ သူတို႔ အေပၚမွာ မူတည္ပါလိမ့္မယ္” ဟု ေျပာသည္။

ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္ ၄ဖြဲ႕က Bilateral ခ်ဳပ္ဆိုရာတြင္ ႏွစ္ဖက္တပ္ေနရာ ခ်ထားေရးမ်ား၊ ႏွစ္ဖက္တပ္ၾကား စာခ်ဳပ္ထဲတြင္ ေနရာအတိအလင္း ထည့္သြင္းသတ္မွတ္ထားသည့္ အေပၚတြင္ ျပန္လည္ မပစ္ခတ္ရန္ အျပန္အလွန္ လိုက္နာရမည့္ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ က်င့္ဝတ္မ်ားကိုလည္း ထည့္သြင္း သေဘာတူ လက္မွတ္ထိုး ရန္ ေတာင္းဆိုထားသည္။

တိုင္းရင္းသားအေရး၊ နိုင္ငံေရး ေလ့လာသုံးသပ္သူ ဦးေမာင္ေမာင္စိုး က “တပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ Bilateral ထိုးမယ္ ဆိုရင္ တပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးမယ္ဆိုရင္ AA နဲ႕ တင္မကပါဘူး။ TNLA တို႔ ကိုးကန႔္တို႔နဲ႕လည္း စကားေျပာရလိမ့္မယ္ ထင္ပါတယ္။ KIA နဲ႕ Bilateral မထိုးထားေပမယ့္ အပစ္ရပ္စဲေရးက ၁၉၉၄ မွာ တႀကိမ္ လုပ္ထားတဲ့အျပင္ တပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ တစုံတရာ ေဆြးေႏြးဖူးေတာ့ ျပႆနာ မရွိဘူး” ဟု ေျပာသည္။

AA၊ MNDAA ႏွင့္ TNLA တို႔မွာ တပ္မေတာ္ႏွင့္ အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္မ်ား မရွိပါ။ တပ္ေနရာ ခ်ထားေရးမ်ားလည္း ယခင္က ေဆြးေႏြးမႈ မရွိသည့္အျပင္ အစမွစ ေျပာဆိုရမည္ ျဖစ္သျဖင့္ ႀကီးမားသည့္ ျငင္းခုန္မႈမ်ား၊ ညွိႏွိုင္းမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရလိမ့္မည္ဟု ဦးေမာင္ေမာင္စိုးက သုံးသပ္သည္။

TNLA လႈပ္ရွားေနသည့္ ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းရွိ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ ယခင္က ပေလာင္အမ်ိဳးသား လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္ဦး (PSLA) လႈပ္ရွားဖူးေသာ္လည္း PSLA က ၂၀၀၅ ခုႏွစ္တြင္ လက္နက္ျဖဳတ္သိမ္း သြားသျဖင့္ TNLA ႏွင့္ တပ္မေတာ္ၾကား တပ္ေနရာခ်ထားေရးမွာလည္း အသစ္ေဆြးေႏြးရမည့္ ကိစၥ ျဖစ္သည္ဟု ဦးေမာင္ေမာင္စိုးက ဆိုသည္။

TNLA သည္ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း၊ ေက်ာက္မဲ၊ သီေပါ၊ လားရွိုး၊ နမ့္ခမ္း၊ မူဆယ္၊ ကြတ္ခိုင္၊ မန္တုံ ႏွင့္ နမ့္ဆန္ၿမိဳ႕နယ္တို႔တြင္ လႈပ္ရွားသည္။

ဦးေမာင္ေမာင္စိုး က MNDAA သည္လည္း ဌာနခ်ဳပ္မွာ ရွမ္းျပည္နယ္အေရွ႕ေျမာက္ေဒသ၊ ဟုန္အိုင္ ေတာင္ေၾကာတြင္ ဌာနခ်ဳပ္ အေျခစိုက္ကာလ လႈပ္ရွားသည္ဟုဆိုေသာ္လည္း လက္ရွိတြင္ သံလြင္ျမစ္ အေနာက္ျခမ္း တေၾကာထိ တပ္ဖြဲ႕မ်ား လႈပ္ရွားေနသျဖင့္ တပ္ပိုင္းဆိုင္ရာတြင္ ေဆြးေႏြးရမည့္ အေၾကာင္း အရာ တခု ျဖစ္လာနိုင္သည္ဟု ေျပာသည္။

ဦးေမာင္ေမာင္စိုး က “Bilateral ထိုးနိုင္မွ နိုင္ငံေရးအတြက္ အေ႐ြ႕တခုကို ေရာက္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တပ္ဘက္က စိုးရိမ္စိတ္ သိပ္ႀကီးတဲ့အခါက်ေတာ့ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကို ပိတ္ဆို႔ၿပီး ကစားတဲ့ ပုံစံျဖစ္ေတာ့ နိုင္ငံေရးအေ႐ြ႕က ေတာ္ေတာ္နဲ႕ မေ႐ြ႕ဘူး ျဖစ္ေနတာေပါ့” ဟု သုံးသပ္သည္။

အစိုးရ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္ ၄ ဖြဲ႕ၾကား ေမ ၂၄ ၊ ၂၅ တြင္ ေတြ႕ဆုံရန္ ေဆြးေႏြးထားေသာ္လည္း ႏွစ္ဖက္ညွိႏွိုင္းမႈမ်ား မေျပလည္ေသးသျဖင့္ ထပ္မံ ေတြ႕ဆုံရန္ ယေန႕ထိ အတည္တက် သေဘာတူနိုင္ျခင္း မရွိေသးပါ။

အစည္းအေဝး ထပ္မံျပဳလုပ္ပါက Bilateral စာခ်ဳပ္အတြင္း ထည့္သြင္းမည့္ အခ်က္မ်ားကို ေဆြးေႏြးၾက မည္ ျဖစ္သည္။

Credit - Irrawaddy