စတုတၳမ႑ဳိင္မရွိေၾကာင္း မန္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေျပာဆုိမႈအေပၚ မီဒီယာအဖြဲ႔ေတြ တုံ႔ျပန္

ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒမွာ မ႑ိဳင္ႀကီး ၃ ရပ္သာရွိၿပီး သတင္းမီဒီယာေတြျဖစ္တဲ့ စတုတၳမ႑ိဳင္ဆိုတာ မရွိေၾကာင္း မႏၱေလးတိုင္း ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က ေျပာတာဟာ နားလည္ခံယူမႈ လြဲမွားျခင္းသာျဖစ္တယ္လို႔ သတင္းအဖြဲ႔အစည္း တာဝန္ရွိသူတခ်ဳိ႕က သုံးသပ္ၾကၿပီး NLD ပါတီ ထိပ္တန္း ေခါင္းေဆာင္ တဦးအေနနဲ႔ သတင္းမီဒီယာကို မ႑ိဳင္တခုအျဖစ္ လက္မခံခ်င္တဲ့ သေဘာမ်ား လား လို႔ ေမးခြန္းထုတ္သူေတြလည္း ရွိပါတယ္။ မႏၱေလးၿမဳိ႕မွာ က်င္းပတဲ့ သတင္းမီဒီယာေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆုံပြဲအၿပီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာေဇာ္ျမင့္ေမာင္က သတင္းေထာက္ေတြကို အဲဒီလို ေျပာဆိုလုိက္တာပါ။ အေၾကာင္းစုံကို ကုိဉာဏ္ဝင္းေအာင္က တင္ျပပါမယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ သတင္းမီဒီယာေကာင္စီနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္တုိ႔ ပူးေပါင္းၿပီး မႏၱေလးၿမဳိ႕မွာ က်င္းပတဲ့ သတင္းမီဒီယာေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆုံပြဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခခံဥပေဒအရ စတုတၳမ႑ိဳင္ဆိုတာ မရွိေၾကာင္း မႏၱေလးတိုင္း ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာေဇာ္ျမင့္ေမာင္က ေျပာဆိုလိုက္တာပါ။

“အေျခခံဥပေဒမွာ မ႑ိဳင္သံုးရပ္ပဲ ရွိတယ္ဗ်။ တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္ရယ္၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္ရယ္၊ ဥပေဒျပဳေရးမ႑ိဳင္ရယ္- ေနာ။ စတုတၳမ႑ိဳင္မရွိဘူး။ ဒါက ႏိုင္ငံတကာမွာ သတင္းေထာက္ေတြက ေရးလိုက္တာ။ သူတို႔က 4th မ႑ိဳင္။ အဲဒီေတာ့ 5th piller ဆိုၿပီး ဒါေတြက အမ်ဳိးမ်ဳိးေပါ့။ ဒါေတြက ျပႆနာ(မဟုတ္ဘူး)။ အဓိက က ျပည္သူေတြ သတင္းမွန္သိရဖို႔။ အစိုးရလုပ္တဲ့ဟာကိုလည္း သတင္းမွန္သိရမယ္၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သတင္းအမွန္ေတြ- Transparent ျဖစ္တဲ့ဟာေတြ သိရမယ္။ ဒါမွ ျပည္သူက ဆံုးျဖတ္ေပးမွာေပါ့။”

ဒီမုိကေရစီက်င့္သုံးတဲ့ ႏို္င္ငံေတြက ဖြဲ႔စည္းပုံဥပေဒမွာလည္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရးနဲ႔ တရားစီရင္ေရးဆုိတဲ့ လြတ္လပ္တဲ့ မ႑ဳိင္ႀကီး ၃ ရပ္ ရွိေပမယ့္ ဒီမ႑ဳိင္ ၃ရပ္ မွန္ကန္တရားမွ်တစြာ လုပ္ေဆာင္ရဲ႕လားဆိုတာကို သတင္းမီဒီယာေတြက ေစာင့္ၾကည့္ ေဖၚထုတ္ ေရးသားေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း တျခားမ႑ိဳင္ႀကီး ၃ ရပ္နည္းတူ ၀ါရင့္ ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံေတြအပါအ၀င္ တုိင္းျပည္အမ်ားစုက သတင္းမီဒီယာကုိပါ မ႑ိဳင္တရပ္အျဖစ္နဲ႔ ထည့္သြင္း သတ္မွတ္လာခဲ့ၾကတာပါ။

အရင္စစ္အစုိးရလက္ထက္တုန္းကလုိဘဲ လက္ရွိ NLD အစုိးရလက္ထက္မွာ သတင္း မီဒီယာေတြနဲ႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈ အားနည္းတာ၊ သတင္းမီဒီယာေတြ အေနနဲ႔ အစုိးရတာ၀န္ရွိသူေတြကုိ အလြယ္တကူ ေမးျမန္းလုိ႔ မရႏုိင္တာေတြအေပၚ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပမွာရွိတဲ့ သတင္းမီဒီယာ အဖြဲ႔အစည္းေတြအၾကား ေ၀ဖန္မႈေတြ ထြက္ေပၚေနခ်ိန္မွာ မႏၱေလးတုိင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာ ေဇာ္ျမင့္ေမာင္က အခုလုိ ေျပာၾကားလုိက္တာျဖစ္ပါတယ္။

စတုတၳမ႑ိဳင္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ မႏၱေလးတိုင္းဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ရဲ႕ ေျပာၾကားခ်က္ဟာ နားလည္မႈလြဲမွားျခင္းသာ ျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ သတင္းမီဒီယာေကာင္စီ MPC တြဲဖက္အတြင္းေရးမႉး ဦးျမင့္ေက်ာ္က ဆိုပါတယ္။

“အဲဒီေတာ့ စတုတၳမ႑ိဳင္ဆိုတာက တင္စားၿပီးေျပာဆိုတာ။ ဆိုလိုခ်င္တာက စတုတၳမ႑ိဳင္ဆိုၿပီးေတာ့လည္း မီဒီယာက သေဘာက ေနရာေတာင္းတာ လည္း မရွိပါဘူး။ သို႔ေသာ္ ဒီ စတုတၳမ႑ိဳင္ဆိုတာက ဒီမ႑ိဳင္သံုးရပ္ကို ေစာင့္ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ေဝဖန္ေရးသားတာ၊ ေထာက္ျပေရးသားတာေပါ့ေနာ္။ အဆိုးခ်ည့္ပဲ ေရးတာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ေကာင္းတဲ့ကိစၥေတြလည္း ေရးပါတယ္။ သို႔ေသာ္ အဲဒီသေဘာသဘာဝကို နားမလည္တာလား၊ သို႔မဟုတ္ အဲဒါကို အယူအဆေကာက္လြဲၿပီးေတာ့ စတုတၳမ႑ိဳင္ႀကီး ေနရာလာေတာင္းမယ္လို႔ ယူဆေနရင္ေတာ့ အဲဒါက နားလည္မႈလြဲတာလို႔ပဲ က်ေနာ္ထင္တယ္ေလ။”

တုိင္းျပည္တခုကို ထိန္းေက်ာင္းေမာင္းႏွင္ေနတဲ့ မ႑ိဳင္ႀကီး ၃ ခုနဲ႔တန္းတူ သတင္းမီဒီယာေတြ ကလည္း စတုတၳမ႑ိဳင္အျဖစ္ လာေရာက္ ပူး ေပါင္းတာကို NLD ပါတီ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာေဇာ္ျမင့္ေမာင္အေနနဲ႔ လက္ခံခ်င္ပုံမရဘူးလို႔ ေဟာင္ေကာင္အေျခစိုက္ အာ႐ွလူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္က ေရွ႕ေန ဦးမင္းလြင္ဦးက သုံးသပ္ပါတယ္။

“အဲဒီေတာ့ ေဒါက္တာေဇာ္ျမင့္ေမာင္- မႏၱေလးတိုင္း ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ ေျပာလုိက္တာ ကေတာ့ ဒီဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ မ႑ိဳင္ႀကီးသံုးရပ္ရွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ သတင္းမီဒီယာအေနနဲ႔ မ႑ိဳင္တရပ္အေနနဲ႔လာၿပီးေတာ့ ဒီထဲမွာ လာပူးေပါင္းတာကိုေတာ့ သူ လက္မခံဘူးဆိုတဲ့ သေဘာမ်ဳိး ေျပာတယ္လို႔ပဲ က်ေနာ္တို႔က နားလည္ထားတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေထာက္ျပတယ္၊ ညႊန္ျပတယ္၊ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြရယူတယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥမွာေတာ့ မီဒီယာကို ခြင့္ျပဳထားတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ အခု တကမၻာလံုးမွာ ျဖစ္ေနတဲ့သတင္းမွားေတြကို ေပါေပါမ်ားမ်ားျဖန္႔ခ်ိၿပီးေတာ့ ဒီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးက႑ေတြမွာ ျပည္သူ လူထု ထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္ေအာင္လုပ္တာက က်ေနာ္တို႔ျမန္မာႏုိင္ငံမွတင္ မဟုတ္ပါဘူး။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာလည္း ေရြးေကာက္ပြဲမွာ သတင္းမွားေတြနဲ႔ ဒီ facebook ကို တလဲြသံုးၿပီးေတာ့ ျပည္သူလူထု အထင္လြဲမွားေအာင္လုပ္သြားတဲ့ ကိစၥေတြလည္း ရွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ နည္းပညာ မဖြံ႔ၿဖိဳးေသးတဲ့ က်ေနာ္တို႔ ႏုိင္ငံမွာက အဲဒီလိုမ်ဳိးအႏၱရာယ္ ပိုၿပီးေတာ့ ဆိုးဆိုးဝါးဝါးျဖစ္ႏုိင္တယ္၊ လူမ်ဳိးေရးျပႆနာလည္းရွိတယ္။ ဘာသာေရးျပႆနာ လည္း ရွိတယ္။ ၾကားထဲကေနၿပီးေတာ့ မူးယစ္ေဆးဝါး ျပႆနာကလည္း ရွိတယ္။ အဂတိလိုက္စားမႈ ျပႆနာေတြလည္း ရွိတဲ့အခါက်ေတာ့ မီဒီယာေတြအေနနဲ႔ ဘက္မလိုက္ဘဲနဲ႔ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေရးသားမယ္ ဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ အေစာကေျပာတဲ့ စတုတၳမ႑ိဳင္အျဖစ္ မားမားမတ္မတ္ရပ္တည္ႏုိင္တဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးေရာက္မယ္လို႔ က်ေနာ္ကေတာ့ ျမင္တယ္။”

မႏၱေလးတိုင္း ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကေတာ့ ကိုယ္လုိရာကိုဆြဲေရးၿပီး NLD အစိုးရကုိ ေဝဖန္တဲ့ သတင္းေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေထာက္ျပသြားပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔ အဓိက-က ဘာလဲဆိုလို႔ရွိရင္ ျပည္သူကို သတင္းမွန္ရေအာင္ - အဲဒီသတင္းဟာဘာျဖစ္ရမလဲ၊ impartial ျဖစ္ရမယ္။ ဘက္မလိုက္ရဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ misinformation မျဖစ္ရဘူး။ ဆႏၵျပတယ္၊ သူ႔ဟာသူဆႏၵျပတာ-မီတာခတက္လို႔၊ NLD အေပၚမွာ အယံုအၾကည္မရွိဘူးဆိုရင္ ဘယ္သူ႔ အားကိုးမလဲ။ ခင္ဗ်ားတို႔ ေျပာေနတာက NLD အေပၚမွာ အယံုအၾကည္မရွိေတာ့ ဘယ္သူ႔အားကိုးလဲ။ ခင္ဗ်ားတို႔ မေျဖဘူး။ အခု in live လႊင့္ေနတယ္။ မေျဖဘူး၊ ခင္ဗ်ားတုိ႔၊ ေျဖရမယ့္တာဝန္ ခင္ဗ်ားတို႔တာဝန္ဗ်။ အဲဒါ- သတင္းတပုဒ္တင္ျပတယ္ဆိုတာ သတင္းတင္ျပသူရဲ႕အာေဘာ္မပါရဘူး၊ ဟုတ္လား။ ျပတာ ျပေပါ့။ ဘာျဖစ္လဲ။ မီတာခတက္ေတာ့ တက္လို႔ ျပတာ။”

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူအမ်ားစု သတင္းရယူ ဖတ္႐ႈၾကတဲ့ေနရာဟာ လူမႈကြန္ယက္ မီဒီယာေတြ က တဆင့္ျဖစ္ပါတယ္။ သတင္းမွားနဲ႔ တာဝန္ခံမႈ မရွိတဲ့ သတင္းဌာနတခ်ဳိ႕ကို ေထာက္ျပ ၿပီး အစုိးရပုိင္းတာဝန္ရွိသူတဦးက စတုတၳမ႑ိဳင္တခုလုံးကို အခုလို ၿခဳံၿပီး အျပစ္တင္ေျပာ ဆုိတာဟာ အေျခခံအားျဖင့္ လြဲေနတယ္လို႔ ဦးျမင့္ေက်ာ္က ေထာက္ျပပါတယ္။

“သတင္းက႑က အေရးႀကီးခဲ့တယ္။ စစ္အစိုးရလက္ထက္တေလွ်ာက္လံုးမွာ သတင္း မီဒီယာက ျမန္မာျပည္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ဟာေတြအားလံုး အေမွာင္ခ်ထားတဲ့ ဟာေတြကို ထုတ္ေဖာ္ၿပီးေတာ့ တင္ျပေပးခဲ့တာ သတင္းမီဒီယာ။ သို႔ေသာ္ အဲဒီေခတ္ကေတာ့ လုပ္ခြင့္မသာခဲ့ေတာ့ ျပည္တြင္းကေနၿပီးေတာ့ တင္ျပတာမ်ဳိးထက္ကို ျပည္ပအေျခစိုက္ မီဒီယာေတြက ပိုၿပီးေတာ့ အားေကာင္းခဲ့တာေပါ့ေနာ္။ အခု ဒီဘက္ ပြင့္လင္းလာတဲ့ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး ၁၁၊ ၁၂ ကစလို႔ ဒီ သတင္းမီဒီယာေတြရဲ႕ အခန္းက႑က အေရးပါခဲ့တာကို ဒါ မ်က္ကြယ္ျပဳလို႔ မရဘူးထင္တယ္။ သို႔ေသာ္ ဒီေနာက္ပိုင္း အစိုးရေတြ ျဖစ္လာတဲ့ အခါက်ရင္ ေဝဖန္ေထာက္ျပတဲ့ဟာေတြထဲမွာ မႏွစ္ၿမိဳ႕တာေတြရွိမယ္။ ေနာက္တခုက ဆိုရွယ္မီဒီယာ ပလက္ေဖာင္း ေပၚမွာ ပြစာက်ဲေနတဲ့၊ တာဝန္ခံမႈ မရွိတဲ့ ဟာမ်ဳိးေတြေပါ့ေနာ္။ အဲဒါမ်ဳိးေတြနဲ႔ေရာၿပီးေျပာမယ္၊ ေရာၿပီး နားမလည္ရင္ေတာ့ အဲဒါေတာ့ အယူအဆ လြဲေနတဲ့ သေဘာမ်ဳိးလို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္။ အဲလိုမ်ဳိး ဆန္႔က်င္တဲ့ sense နဲ႔ေရးတဲ့ဟာမ်ဳိးကိုပဲ ေကာက္ခ်က္ခ်ပါ။ မီဒီယာတခုလံုးက ဒီလိုျဖစ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ ဟာမ်ဳိးက်ေတာ့ အဲဒါလည္း တကယ္တန္းက်ေတာ့ ေယဘုယ် သိတာ လြဲေနတယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္။”

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လြတ္လပ္စြာ သတင္းရယူခြင့္၊ သတင္းမီဒီယာသမားေတြ ေဘးကင္း လုံၿခံဳမႈရွိေရး စတဲ့အခ်က္ေတြကုိ လက္ခံေပမယ့္ လြဲမွားတဲ့သတင္းေတြ မတင္ျပမိေစဖုိ႔ ကုိလည္း ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာေဇာ္ျမင့္ေမာင္က ေထာက္ျပ ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။

ေဆြးေႏြးပြဲမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရး၊ တရားစီရင္ေရးတို႔နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သတင္းရယူရာမွာ အခက္အခဲေတြ ရွိေနေသးေၾကာင္း သတင္းမီဒီယာသမားေတြက ေဆြးေႏြးခဲ့ေၾကာင္း MPC က သတင္းထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

Credit - VOA